گرفتن نمونه از اسپان برای تهیه لیکوئید کالچر یکی از مراحل حساس و مهم در زمینه پرورش انواع ماشروم است، زیرا هر گونه آلودگی می‌تواند به سرعت در محیط مایع گسترش یابد و کل لیکوئید کالچر را خراب و غیر قابل استفاده کند. در این ویدیو آموزشی به مراحل دقیق و نکات مهم برای گرفتن نمونه از اسپان اشاره خواهیم کرد.
لیکوئید کالچر (Liquid Culture) چیست؟
لیکوئید کالچر نیز شبیه له نمونه های پرورش آگار پلیت ماشروم یک نمونه ژنتیکی محلول یا مایع قارچ است. در واقع لیکوئید کالچر یک محیط مایع است که برای رشد و تکثیر میسلیوم قارچ‌ها استفاده می‌شود. این روش به دلیل کارایی بالا و سرعت رشد میسلیوم در محیط مایع، بسیار محبوب است. در این روش، میسلیوم قارچ در یک محلول قندی رشد می‌کند و سپس می‌توان از این میسلیوم برای تلقیح اسپان، دانه‌ها یا دیگر محیط‌های کشت استفاده کرد.
مواد لازم برای تهیه لیکوئید کالچر:
- آب مقطر: آب باید کاملاً تمیز و بدون ناخالصی باشد. آب مقطر یا آب جوشیده و سرد شده بهترین گزینه است.
- منبع قندی: توجه کنید که با توجه به ژنتیک ممکنه یکی از این گزینه ها برای کار ما بهتر باشه. عسل طبیعی : یک منبع قندی طبیعی که مواد مغذی مورد نیاز برای رشد میسلیوم را فراهم می‌کند. شکر قهوه‌ای : اگر عسل در دسترس نیست، از شکر هم می‌توانید استفاده کنید. عصاره مالت : برای برخی قارچ‌ها، عصاره مالت ممکن است بهتر عمل کند.
- شیشه‌های استریل: از شیشه‌های کوچک با درپوش محکم و مقاوم در برابر گرما استفاده کنید. شیشه‌های با حجم 100 تا 250 میلی‌لیتر مناسب هستند.
- اسپان قارچ: شما به مقداری اسپان قارچ که ترجیحاً تازه و بدون آلودگی باشد، نیاز دارید.
- سرنگ استریل: برای انتقال اسپان به محیط مایع.
مراحل تهیه لیکوئید کالچر:
- تهیه محلول قندی:
- ابتدا نسبت 4٪ از منبع قندی (عسل، شکر یا عصاره مالت) را با آب مقطر مخلوط کنید. به عنوان مثال، برای 100 میلی‌لیتر آب، 4 گرم عسل یا شکر اضافه کنید.
- مخلوط را به خوبی هم بزنید تا کاملاً حل شود.
- استریل کردن محلول:
- محلول قندی را در شیشه‌های استریل بریزید. شیشه‌ها نباید بیش از نصف پر شوند تا فضای کافی برای گسترش میسلیوم وجود داشته باشد.
- شیشه‌ها را در زودپز یا اتوکلاو قرار دهید و در دمای 121 درجه سانتیگراد به مدت 15-20 دقیقه استریل کنید.
- پس از استریل کردن، اجازه دهید شیشه‌ها در دمای اتاق سرد شوند، اما درپوش را باز نکنید تا آلودگی وارد نشود.
- تزریق اسپان:
- در یک محیط استریل (مثلاً زیر هود لامینار یا با استفاده از دستکش و ماسک) با استفاده از سرنگ استریل، مقداری از اسپان قارچ را به محلول تزریق کنید.
- مقدار کمی اسپان کافی است. برای یک شیشه 100 میلی‌لیتری، حدود 1 میلی‌لیتر اسپان کافی است.
- انکوباسیون:
- شیشه‌ها را در یک محیط گرم (24-27 درجه سانتیگراد) و تاریک نگهداری کنید.
- هر چند روز یک‌بار شیشه‌ها را به آرامی تکان دهید تا میسلیوم در محلول به خوبی پخش شود و به سرعت گسترش یابد.
- در عرض 1 تا 2 هفته، میسلیوم به شکل تارهای سفید در محلول شروع به رشد می‌کند. رشد میسلیوم به تدریج محلول را از حالت شفاف به حالت کدر تبدیل می‌کند.
- کنترل آلودگی:
- هرگونه تغییر رنگ یا بوی نامطبوع می‌تواند نشان‌دهنده آلودگی باشد. در صورت مشاهده آلودگی، شیشه آلوده را دور بیندازید.
- همیشه از تجهیزات و محیط استریل استفاده کنید تا از ورود آلودگی جلوگیری شود.
- نگهداری و استفاده:
- لیکوئید کالچر آماده را می‌توانید در یخچال نگهداری کنید تا فرآیند رشد میسلیوم کند شود.
- برای استفاده، مقدار کمی از لیکوئید کالچر را با استفاده از سرنگ استریل برداشته و به محیط کشت مورد نظر (مثل دانه‌ها یا دیگر محیط‌های کشت) اضافه کنید.
نکات مهم:
- استریل بودن تجهیزات و محیط: استفاده از تجهیزات استریل و محیط کاری تمیز بسیار حیاتی است تا از ورود هرگونه آلودگی به لیکوئید کالچر جلوگیری شود.
- کنترل دما: دمای محیط انکوباسیون باید پایدار و در محدوده 24-27 درجه سانتیگراد باشد.
- تهیه اسپان سالم: استفاده از اسپان تازه و بدون آلودگی برای موفقیت فرآیند بسیار مهم است.
با رعایت این مراحل و نکات، می‌توانید یک لیکوئید کالچر سالم و موثر برای تکثیر میسلیوم قارچ تهیه کنید. این روش به شما امکان می‌دهد که به سرعت و با کارایی بالا، میسلیوم قارچ را در محیط‌های مختلف تکثیر و پرورش دهید.
