ماریجوانا، که به عنوان گیاه شاهدانه نیز شناخته میشود، یکی از پرطرفدارترین مواد سایکدلیک در جهان است. تاریخ باستانی ماریجوانا به هزاران سال پیش بازمیگردد و در فرهنگها و تمدنهای مختلف برای مصارف دارویی، مذهبی و تفریحی استفاده شده است. با گذشت زمان و پیشرفت علم، تحقیقات بسیاری درباره تأثیرات ماریجوانا بر بدن انسان انجام شده است. این مقاله به بررسی ماریجوانا، ترکیبات آن، چگونگی عملکرد آن در بدن و تأثیرات آن بر سلامت جسمی و روانی میپردازد.
ماریجوانا یا گل چیست؟
ماریجوانا از گیاه شاهدانه (Cannabis sativa) به دست میآید و شامل بیش از 100 ترکیب شیمیایی به نام کانابینوئیدها است. دو ترکیب اصلی آن تتراهیدروکانابینول (THC) و کانابیدیول (CBD) هستند که اثرات اصلی را ایجاد میکنند. THC جزء روانگردان ماریجواناست که اثرات سرخوشی و تغییرات ذهنی ایجاد میکند، در حالی که CBD بیشتر به دلیل خواص دارویی و ضدالتهابی خود شناخته میشود و اثرات روانی کمتری دارد.
انواع مصرف ماریجوانا
ماریجوانا به روشهای مختلفی مصرف میشود:
- دود کردن (سیگار یا پایپ): شایعترین روش مصرف است که به سرعت THC وارد جریان خون شده و اثرات سریعتری ایجاد میکند.
- مصرف خوراکی: محصولات غذایی مانند بیسکویتها یا نوشیدنیهای حاوی ماریجوانا، اثرات طولانیتر و متفاوتی دارند زیرا THC در دستگاه گوارش پردازش میشود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه تفاوت تاثیرات بین کشیدن و خوردن ماریجوانا یا گل را مطالعه کنید.
- تینچر و روغنهای خوراکی: روغنهای ماریجوانا به شکل قطرهای مصرف میشوند و بیشتر بهمنظور اهداف درمانی استفاده میشوند.
- واپینگ (vaping): در این روش، بخار حاصل از روغن یا عصاره ماریجوانا استنشاق میشود که اثرات مشابه دود کردن را دارد.
تأثیرات ماریجوانا بر بدن
اثرات مفید و مضر ماریجوانا بر مغز و بدن میتواند متغیر باشد و به عواملی مانند دوز، روش مصرف، و ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه بستگی دارد.
- سرخوشی (Euphoria): ماریجوانا میتواند احساس سرخوشی و خوشی موقت را ایجاد کند.
- افزایش خلاقیت و تمرکز: برخی افراد بعد از مصرف ماریجوانا، تمرکز بیشتری تجربه میکنند و احساس خلاقیت بیشتری دارند.
- اضطراب و پارانویا: در دوزهای بالا، ماریجوانا میتواند موجب اضطراب و حتی پارانویا شود، خصوصاً در افرادی که حساسیت بالایی به THC دارند.
- تغییر در درک زمان: بسیاری از مصرفکنندگان گزارش میدهند که احساس میکنند زمان کندتر میگذرد.
- کاهش حافظه کوتاهمدت: مصرف ماریجوانا میتواند بر حافظه کوتاهمدت تأثیر بگذارد و باعث اختلال در یادآوری شود.
2. تأثیرات جسمی
- افزایش ضربان قلب: پس از مصرف ماریجوانا، ضربان قلب افزایش مییابد که میتواند برای افرادی که مشکلات قلبی دارند خطرناک باشد.
- خشکی دهان و چشم: یکی از اثرات رایج مصرف ماریجوانا خشکی دهان و قرمزی چشمها است.
- افزایش اشتها: مصرف ماریجوانا معمولاً منجر به افزایش اشتها میشود، که به آن “هجوم گرسنگی” (munchies) میگویند.
- اختلال در هماهنگی حرکتی: مصرف ماریجوانا میتواند باعث کاهش توانایی هماهنگی حرکتی و تعادل شود.
تأثیرات بلندمدت ماریجوانا
مصرف مداوم و طولانیمدت ماریجوانا ممکن است با برخی مشکلات جسمی و روانی همراه باشد:
1. تأثیرات بر مغز
مطالعات نشان میدهند که مصرف بلندمدت ماریجوانا ممکن است به تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز منجر شود. برخی از این تغییرات شامل کاهش حافظه، توجه و تصمیمگیری است. به ویژه در افراد جوانتر که مغز هنوز در حال رشد است، این تأثیرات ممکن است بیشتر باشد.
2. تأثیرات بر سلامت روان
برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف طولانیمدت ماریجوانا ممکن است خطر ابتلا به اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب را افزایش دهد. همچنین در برخی افراد مصرف منظم ماریجوانا با افزایش خطر بروز اختلالات اسکیزوفرنیک همراه است.
3. تأثیرات بر ریهها
در افرادی که ماریجوانا را بهصورت دود استفاده میکنند، ممکن است مشکلات تنفسی مانند برونشیت مزمن و سرفههای مداوم ایجاد شود. اگرچه برخی تحقیقات نشان میدهند که مصرف ماریجوانا با سرطان ریه بهطور مستقیم مرتبط نیست، دود ناشی از مصرف آن همچنان میتواند به بافت ریه آسیب برساند.
استفادههای دارویی از ماریجوانا
استفاده درمانی از ماریجوانا ریشه تاریخی دارد که در مقاله ماریجوانا در علم پزشکی: از گذشته تا امروز به این موضوع پرداختیم. با توجه به ترکیبات شیمیایی ماریجوانا، خصوصاً CBD، بسیاری از کشورها مصرف ماریجوانا را برای مصارف دارویی مجاز کردهاند. برخی از موارد مصرف دارویی ماریجوانا شامل موارد زیر است:
- درمان درد: ماریجوانا بهویژه برای درمان دردهای مزمن ناشی از بیماریهایی مانند فیبرومیالژیا و آرتریت استفاده میشود.
- کاهش التهاب: CBD موجود در ماریجوانا خاصیت ضدالتهابی دارد و میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند.
- کنترل حالت تهوع: ماریجوانا بهطور خاص در بیمارانی که تحت درمانهای شیمیدرمانی هستند، برای کنترل حالت تهوع استفاده میشود.
- درمان اختلالات عصبی: برخی مطالعات نشان دادهاند که ماریجوانا میتواند به درمان بیماریهای عصبی مانند صرع و اماس کمک کند.
نتیجهگیری
ماریجوانا یک ماده پیچیده با اثرات مثبت و منفی است که باید با دقت مورد استفاده قرار گیرد. در حالی که این گیاه خواص دارویی ارزشمندی دارد و میتواند به بسیاری از بیماریها کمک کند، مصرف بیرویه و بدون نظارت آن ممکن است با خطرات جدی جسمی و روانی همراه باشد. همچنان تحقیقات بیشتری برای درک کامل تأثیرات طولانیمدت مصرف ماریجوانا و کشف راههای ایمنتر برای استفاده از آن در حال انجام است.